1)

Հայկական այբուբենի 34-րդ տառը, որ բռնում է մեսրոպյան այբուբենի ու տառի տեղը, հետին շարքի վերին բարձրացման շրթնայնացած ձայնավոր հնչյունի և համապատասխան հնչույթի գրային նշանը (թվային արժեքից զուրկ է):

2)

[շաղկապ]
1. Կապում է իրար հետ նախադասության համազոր անդամները և համադաս նախադասությունները՝ և նշանակությամբ: Ամեն մի գավառ իր օրենքներն ու ավանդությունները ուներ (Րաֆֆի): Մարդիկ, այդ զարմանալի մարդիկ, իրենք են օրենքները հնարել, փաթաթել իրենց վզին ու հաճախ տաոապում են հենց դրանց ձեռքին (է. Ավագյան):
2. Կապում է իրար հետ միմյանց հաջորդող գործողությունները՝ ապա, որից հետո նշանակությամբ: Համբուրում եմ իմ նախահոր շիրիմը սուրբ ու ծառազարդ ճանապարհով իջնում Ոստան (Սարմեն):
3. Գործածվում է նախադասության սկզբում՝ ցույց տալով հետևանքային հարաբերություն՝ և, ուստի նշանակությամբ: -Գնանք որդի,-ասաց նա,-նավ մտնենք: Ու մտանք: (Վրթ. Փափազյան):
4. Գործածվում է բանաստեղծական խոսքում կրկնություններով՝ իմաստի սաստկացման համար: Դու արյան պես խլրտացիր մայր հողի տակ ու խայտացին ծաղիկ ու ծիլ, ու հող, ու քար (Վ. Դավթյան):
5. Կրկնությամբ գործածվում է թե՛... թե՛, և՛...և՛ նշանակությամբ: Շատ անգամ դու ինձ անխնդում ու լացացրիր, ու վշտացրիր (Ի. Գրիշաշվիլի):
6. Կապում է հակադրական նախադասությունները՝ ժխտելով սպասվող հետևանքը՝ և սակայն, բայց և այնպես նշանակությամբ: Արդեն երեսուն տարեկան ես, հինգ տարի կռիվների մեջ ես ու դեռ չես կարողանում մտածել, թե թշնամու առաջ չպիտի բանալ մեր ներքին գործերը (Վրթ. Փափազյան):
7. Կապում է հակադրական նախադասությունները՝ իսկ նշանակությամբ: Մեկն այստեղ Է մնացել ու մյուսը գնացել Է ցախ բերելու:


3)

1. (բնաձայնություն) Քամու ոռնոցի՝ սավառնակի հռնդյունի և նման միալար ու տևական սուր ձայների նմանաձայնությունը:
2. [ձայնարկություն] Սաստիկ ցրտից՝ մրսելուց ևն արձակվող բացականչություն:

I Մամ

1) Тридцать четвёртая буква армянского алфавита.

2) շ. 1, И, да. 2. (հզվդ.) Но, да. 3. (հզվդ.) Даже.

3) ձ. У!